Табиғат пен атмосфераны қорғау бойынша қажетті шаралар қабылдауға шақырады. Пайдаланылған газдар, тонна қоқыс, су және энергетикалық ресурстарды шамадан тыс тұтыну – бұл факторлардың барлығы адамзатты жаһандық ауқымдағы экологиялық апатқа алып келеді. Алайда жақсы жаңалықтар да бар: бүгінде билік барлық күш-жігерін салауатты экологияны қолдауға және атмосфераның ластану деңгейін төмендету бойынша инновациялық жобаларды әзірлеуге жұмсап отыр. Бүгінгі біздің тізімде «Әлемдегі ең таза қала» туралы айтатын боламыз.
10. Сингапур
Әлемнің ең таза қалаларының тобындағы оныншы орында — Сингапур қаласы. Бұл мегаполис ерекше футуристік архитектурамен және планетадағы ең үлкен шолулар дөңгелегімен (колесо обозрения) атақты. Жыл сайын миллиондаған турист келеді. Бірақ, үлкен туристік ағынға қарамастан, Сингапур өзінің тазалық стандарттарын сақтап, белгіленген ережелермен жүреді. Бұл мемлекет көбінесе «тыйым қаласы» деп аталады. Күнделікті айналысып жүрген ісіңізге мұнда тыйым салынуы мүмкін.
Мұнда азаматтарға да, шетелдіктерге де бірдей қолданылатын тазалықтың жоғары деңгейін қамтамасыз етуге арналған өте қатаң заңдар бар. Мысалы, егер сіз қоғамдық орындарда қоқыс тастасаңыз, темекі шегетін болсаңыз, сағыз шайнап қоғамдық көлікте шу тудырсаңыз полиция қызметкерлері сізге айыппұл сала алады. Мұндай жағдайларда айыппұл 750 $ басталады және мың долларға дейін есептелуі мүмкін. Осындай қатаң тәртіптің арқасында, Сингапур әлемнің ең таза қалаларының ондығына кіреді.
9. Куритиба
Бразилияның оңтүстігінде орналасқан Куритиба қаласы әлемдегі ең таза қалалардың бірі болып табылады. Ол өзінің жоғары өмір деңгейімен танымал, ал ақпараттық құралдарда оны жиі «Бразилиялық Еуропа»деп атайды. Бразилиядағы ең қолайлы мегаполистердің бірі бола отырып, Куритиба жап -жасыл және көптеген саябақтарға толы. Осындай жағдайлардың арқасында ол әлемдегі ең экологиялық таза қала деп атауға лайық.
Куритибаның символы үлкен қылқан жапырақты ағаш — араукария болды, ол қала аумағында көп мөлшерде өседі. Бұл қала экологиясына қолайлы әсер етеді. Мегаполисте, соның ішінде жергілікті жерлерде тазалық деңгейін арттыруда қоқыс азық-түлікке және тегін жол жүруге ауыстыру бағдарламасы маңызды рөл атқарды. Бұл муниципалдық билікке шылым шегуді қаңылтыр және пластикалық банкалардың күшінен құтқаруға мүмкіндік берді. Бүгінде қала қалдықтарының 70% — дан астамы қайта өңделеді.
8. Женева
Әлемнің астанасы деп аталатын Швейцарияның ең танымал қалаларының бірі бола отыр. Женева экология мен қауіпсіздіктің жоғары деңгейімен ерекшеленеді. Оның әлемдегі ең таза қала тізіміне енгені таңқаларлық емес: себебі дәл осы жерде қоршаған ортаны қорғаудың жаңа тетіктерін әзірлейтін Geneva Environment Network жаһандық компаниялар тобы орналасқан.
Өзінің бірегей сәулетімен және табиғи ландшафтымен танымал Женева туристердің махаббатына ие болды. Бірақ, бұл қаланың жер аумағы үлкен болуына қарамастан, оның ластану деңгейі рекордтық төмен деңгейде. Жергілікті билік қала төңірегіндегі тазалық параметрлерін мұқият қадағалап, жаңа экологиялық әзірлемелерді белсенді түрде көтермелейді.
7. Вена
Австрияның астанасын Mercer халықаралық консалтингтік компаниясы өмір сүру деңгейі жоғары қала деп таныды. Бірақ 1,7 миллионнан астам халқы бар ірі мегаполис қолайлы экологиялық көрсеткіштерді қалай сақтап қалды? Бұл тек қала билігінің күш-жігерінің арқасында ғана емес, ел тұрғындарының жауапкершілігінен.
Вена өз саябақтарымен және қорықтарымен танымал, ал оның орталығы мен төңірегін жасыл желектерсіз елестету мүмкін емес. Олар жаңа мәліметтер бойынша қала аумағының 51% — ын қамтиды. Судың жоғары сапасы, дамыған кәріз жүйесі, тамаша экологиялық көрсеткіштер, сондай-ақ қалдықтарды тиімді басқару Австрияның астанасына 2017 жылы әлемнің ең таза қалаларының тізіміне кіруге мүмкіндік берді.
6. Рейкьявик
Исландия әлемдегі ең таза елдердің бірі бола отырып, Рейкьявик планетадағы ең экологиялық таза қалалардың бірі болды. Мұндай жағдайға оның аумағын көгалдандыру, сондай-ақ атмосфераға көмірқышқыл газының шығарылуын азайту жөніндегі белсенді Мемлекеттік шаралар ықпал етті. Осы күштің арқасында Рейкьявикада қоршаған ортаның ластануы іс жүзінде жоқ.
Исландия астанасының билігі қол жеткізген жетістіктерімен тоқтап қалмай, 2040 жылға қарай оны әлемнің ең таза қалаларының тізімінде бірінші орынға шығаруды жоспарлап отыр. Ол үшін олар Рейкьявик инфрақұрылымын барлық қажетті ұйымдар мен мекемелер автомобильшілердің санын төмендетуге мүмкіндік беретін қадамдық қолжетімділікте болатындай етіп толық қайта құру туралы шешім қабылдады. Сонымен қатар, электромобильдер мен велосипедтерді пайдалануды ынталандыру, сондай-ақ қаланы көгалдандыруды кеңейту жоспарлануда.
5. Хельсинки
Финляндия астанасы 2017 жылы әлемнің ең таза қалаларының экваторында орналасқан. Хельсинки-Фин шығанағының жағасында орналасқан тез өсетін қала және мегаполис аумағының 30% — ы теңіз бетін құрайды. Хельсинки ең ірі тау тоннелінен үйге түсетін жоғары сапалы ауыз сумен танымал. Бұл су бөтелкедегі суды әлдеқайда таза деп есептеледі.
Хельсинкидің әрбір ауданында жасыл желектері бар саябақ аймағы бар. Қала тұрғындарының өздері қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне өте қатты қарайды және қала маңын тазалықта сақтау үшін барлық күш-жігерін жұмсайды.
4. Гонолулу
Гавайев штаты астанасының Тынық мұхит жағасындағы Гонолулу қаласының орналасуы оның ауасының тазалығын қамтамасыз етуге арналған. Бірақ елорда билігінің саясаты мегаполиске әлемдегі ең таза қалалардың бірі болуға мүмкіндік берді. Гонолулу бұрыннан туристік орталық болып саналады, қоғамдық орындарды абаттандыру және экологияны қолдау Үкіметтің басым міндеті болып табылады.
Қаланы көгалдандыру, қалдықтарды орынды кәдеге жарату, қоршаған ортаны ластайтын өндіріс санының қысқаруы елордада экологиялық көрсеткіштердің артуына ықпал етеді. Мұнда күн және жел энергиясы тиімді қолданылады, бұл таза электр өндірісін қамтамасыз етеді. Ал қалдықтарды өңдеудің дамыған жүйелеріГонолулға «қоқыссыз қала» бейресми атағын сыйлады.
3. Копенгаген
The Economist Intelligence Unit ағылшын ұйымы 30 еуропалық астаналарды экологиялық көрсеткіштер деңгейіне зерттеу жүргізді, нәтижесінде Копенгаген Еуропадағы ең таза қалалардың бірі болып танылды. Дания астанасында тұрмыстық қоқыстың жиналуы, энергияны үнемді пайдалану және атмосфераға зиянды газдардың таралмауы тіркелді. Бірнеше рет Копенгагенге «ең жасыл еуропалық қала» мәртебесі берілді.
Копенгагендегі қолайлы экологиялық жағдай сондай-ақ автомобильшілердің санын қысқарту және велосипедшілердің санын арттыру арқылы мүмкін болды. Сонымен қатар, мұнда электр қуатын өндіру үшін жел диірмендері белсенді қолданылады. Қалдықтарды кәдеге жарату жүйесі мен су ресурстарының үнемді шығыны Дания астанасына тек Еуропада ғана емес, бүкіл әлемде де ең таза қалалардың біріне айналуға мүмкіндік берді.
2. Чикаго
2,7 миллионнан астам халқы бар Чикаго сияқты ірі қаржы және өнеркәсіп орталығы әлемнің ең таза қалаларының тізіміне енді деп сену қиын. Бұл экологияны ластау көздерін қысқарту үшін АҚШ билігі пайдаланатын инновациялық тәсілдердің арқасында мүмкін болды.
Қаланы көгалдандыру тек саябақтарды кеңейту есебінен ғана емес, сонымен қатар жалпы ауданы 186 мың шаршы метрден астам көк желектердің шатырындағы жасыл желектердің арқасында жүзеге асырылады. Ауа ластанудан қорғауға тұрғындарды автокөліктерді пайдалануды тоқтатуға және қалалық қозғалыс құралдарына көшуді ынталандыруға арналған қоғамдық көліктің ойластырылған желісі де көмектеседі. Чикаго, әрине, біздің тізімде екінші орынға лайық. Бірақ қандай қала әлемдегі ең таза болды? Жауап өте жақын!
1. Гамбург
Беделді экологтар тобы өзінің байыпты зерттеу нәтижелері бойынша әлемдегі ең таза қаланы атады. Ол атақты неміс мегаполисі Гамбург болды. Қала тұрғындарының жеке көліктерін пайдалануды тоқтатуға мүмкіндік беретін дамыған қоғамдық көлік желісінің арқасында экологиялық көрсеткіштердің жоғары деңгейіне қол жеткізді. Ал осының есебінен билік атмосфераға зиянды газдардың шығарылуын бірнеше рет қысқартуға қол жеткізді.
