Құмар ойын қалай пайда болған

Ойын бизнесі әлемдегі ең танымал және табысты бизнестің бірі екені жасырын емес. Жыл сайын ойын автоматтары мен казинолардың иелері триллиондаған доллар табыс табады. Бұндай ойындар қалай пайда болды, олардың қандай түрлері әлемде кең таралған? Осы сұрақтарға жауап төменнен оқи аласыз, деп жазды KYN.KZ тілшісі. Тарихшылардың пікірінше,  құмарлану адамның қанында бар. Бұл ежелгі адамдардың аң аулап, оларды тұзаққа түсірген кезден бастап пайда болған. Яғни өз бағынды  сынап, сәттілікке ерекше назар аудару дәл сол уақыттан басталған. Ежелгі уақытта ең көп таралған құмар ойын - сүйектер. Араб тіліндегі «азарт» сөзі «аззахр» сөзінен шыққан, аударғанда  «ойынға арналған сүйектер» деген мағынаны  білдіреді. Археологтар әлі күнге дейін бұл ойынның атрибуттарын әлемнің әр түкпірінен тауып жатыр. Айта кетейік, сүйектер тек ойын-сауық сипатына ие болған жоқ. Олардың көмегімен  бақсылар болашақты болжай алған, сондай-ақ даулар мен басқа да мәселелерді шешкен. Сүйек құмар ойыны ежелгі Греция мифологиясында, ежелгі Үндістанның ведаларында, Араб қолжазбаларында және қытай жазбаларында да кездеседі. Бұл жазбаларда адамдардың құмар ойындарға тәуелділігі туралы оқуға болады. Олар тек ақша немесе құнды затпен шектелмей адам өмірі мен бостандығына да тәуекел етіп құмар ойын ойнаған. Мысалы, шығынын төлей алмаған немістер құлдыққа сатылған. Айта кету керек, бай адамдар да, кедейлер де сүйектермен ойнаған. Сондықтан құмарлыққа деген қызығушылық та арта түскен. Осылайша, кедей адам байып, ал бай  бір сәтте кедейге айналып кетуі мүмкін болған. Ойын карталары Біраз уақыттан кейін Шығыс Азияда ойын карталары пайда болды. Олар бастапқыда ағаштан, бамбуктан немесе піл сүйегінен жасалған және суреттері бар ұзын парақтарға ұқсайтын. Содан кейін олар қағазға түсе бастады. Айта кету керек, Үндістанда карталар дөңгелек пішінді, ал Жапонияда мидия қабықтары карта ретінде пайдаланылды, онда тұрмыстық жағдайлар, поэзия көріністерін және жыл мезгілдерін бейнелейді. Еуропадағы ойын карталары туралы алғашқы деректер XIV ғасырда пайда бола бастаған.  Араб карталары тароға ұқсады оның 4 мастиі (кубоктар, таяқтар, қылыштар және пентакльдер) болған, олардың арасында 56 кіші аркан және 22 үлкен көзірлері болды. Уақыт өте келе карталардың саны да, ойын  ережелері де өзгерді. Айта кету керек, ойын карталарындағы әр фигураның өзіндік прототипі – белгілі бір тарихи кейіпкер бар. Червтер: Патша - Ұлы Карл Ханым - Әдемі Елена (Трояндық, Спартандық) Валет - Ла Гир (жүз жылдық соғыс дәуіріндегі француз қолбасшысы) Трефтер: Патша - Александр Македонский Ханым - Гвиневра  (Артур патшаның әйелі) Валет - Ланселот көлі (дөңгелек үстелдің рыцарі) Бубындар: Патша - Давид патша Патшайым - Рахила ханшайымы (Киелі кітаптағы кейіпкер) Валет - Гектор (троян князі, троян әскерінің бастығы) Пиктер: Патша - Юлий Цезарь Ханым - Афина ханым (даналық құдайы) Валет - Оджер даниялық (Ұлы Карлдың рыцарі) Барлық уақытта құмар ойын бизнесін жақсы көретіндер мен дамытқысы келетіндер және оған тыйым салуға тырысқандар да жетерлік болды. 1765 жылы Францияда рулетканың алғашқы прототипі пайда болды. Оның авторы - полиция қызметкері Габриэль де Сартин. Негізі өнертапқыш алдау мүмкін болмайтын құрылғы жасағысы келді. Ал басқа дерек көздерінде  алғашқы рулетканы мәңгілік қозғалтқышты ойлап табуға тырысқан француз математигі және философы Паскаль болғаны жазылған. Алғашқы казино «Казино» сөзі итальян тілінен аударғанда «саяжай үйі» деген мағынаны білдіреді. Монако Княздігінің князі Чарльз Грималди құмар ойын әуесқойлары жиналатын орын ашуға бастамашы болған. Осылайша 1863 жылы алғашқы казино ашылды. Айта кетейік, 1895 жылы әлемде «қарулы қарақшы» деп аталатын алғашқы ойын автоматы пайда болды. Бұл құрылғыны америкалық механик Чарльз Фей ойлап тапты. Қазіргі уақытта бұндай автомат кез-келген казинода кеңінен тараған  және оның ажырамас бөлігі. ХХ ғасырдың басында пуритандық Америка Невада штатында Лас-Вегас қалашығын салуға батылдық танытты, онда кез-келген адам рулеткада, карта ойнауда немесе ойын автоматтарында өзінің бағын сынап көруге заңды түрде мүмкіндік алды. Содан бері Лас-Вегас күн сайын миллиардтаған АҚШ доллары айналатын құмар ойындар бизнесінің нағыз әлемдік астанасына айналды.