Жаңа туған нәрестенің бойында бірден еміп кету сияқты бірталай табиғи инстинг болады. Талай жыл зерттеу жүргізген ғалымдар нәтижені адамдар игілігіне пайдалансын деген ниетте жиі айтады.
Мысалы, жаңа туған баланың ауыз қуысын көргіңіз келсе бас бармағының ішкі жағын басыңыз. Балаға дәрі ішкізуде осы әдіс өте пайдалы.
KYN.KZ сайты назарларыңыза жаңа туған баланың физикалық, психикалық дамуына қатысты ең маңызды деген ақпараттарды ұсынады.
Жаңа туған нәресте үшін ең маңызды – анасының құшағы, жылулық пен емшек сүті. Сол себепті, дәрігерлер туған нәрестені бірден анасының құшағына бастырады. Осылайша анасы ағзасы да баланың аман-есен туғандығына да инстинкт танытып, оны емізу мен қамқорлыққа алу жөнінде сигнал жібереді.
Жаңа туылған нәрестенің бой мен салмағы | Жаңа туылған нәресте | мин | макс |
| Салмақ (ұл), кг | 2,9 | 3,9 |
| Салмақ (қыз), кг | 2,8 | 3,9 |
| бой (ұл), см | 48,0 | 53,5 |
| бой (қыз), см | 47,5 | 53,1 |
| бас өлшемі (ұл), см | 33,7 | 36,7 |
| бас көлем (қыз), см | 32,5 | 35,5 |
| кеуде көлемі (ұл), см | 32,3 | 36,8 |
| кеуде көлемі (қыз), см | 32,0 | 36,0 |
Орта есеппен, жаңа туған нәресте салмағы 3-4 кг-ды құрап, бойы 52 см-ге жуық болады. Денес мен басы үлкенеу болып, аяқ-қолдары әлсіздеу және қысқа
келеді. Басы салмақтың ¼ бөлігін құрап, алғашқы апталарда эмбрион қалпында болады. Жаңа туған сәбидің көзі қызғылт болып, ісініп тұруы мүмкін.
Бала дүниеге келген алғашқы минутында, дәрігрлер АПГАР шкаласымен бағаланады. Ол бой мен салмағынан бөлек жағдайларды қарастырып, төмен шкала көрсетсе реанимацияға көшірілеід.
АПГАР шкаласы | балл | 0 | 1 | 2 |
| Тері түсі | бозғылт | көгерген | қызғылт, қызыл |
| Демалысы | демалыссыз | құбылмалы, әлсіз | қалыпты, дауыстап жылау |
| Жүрек қағысы | соқпайды | 120 соғыс/мин аз | 120 соғыс/мин көп |
| Рефлекс | жоқ | Бет-жүзін аздап қимылдату | жөту, түшкіру, жылау |
| Бұлшықет тонусы | қимылсыз | Соң жақтары бүгілген | Аяқ-қолын жиі қозғалтады |
Әдетте 7-9 балл жинайды. Егер 6 баллдан төмен болса оған көмек көрсетіледі. Ал, 5 минуттан кейін дәрігер сәбиді қайта қарап, акушер салмағы мен бойын өлшейді.
Сосын баланы орап, жылыту лампасына салады.
Жұдырығын түйіп, аяқ-қолын бүгіп, жиі қозғалтады. Көру мен есту анализаторлары қимылдау анализатолрларынан жақсырақ жұмыс істейді. Мысалы алғашқы күннен-ақ адамдарға немесе түрлі-түсті ойыншықтарға назар аудара бастайды. Адамға назарын ұзақ ұстап тұра алмаса да, 10-15 күннен кейін әдетке айналдырады. Адамдардың сөздерін тыңдап, дауысты дыбыстар шығара бастайды.
Дәрігер тексерісі Перзентханада неонатолог-дәрігер сәбиді күнделікті бақылап тұрады. Дәрігер баланың жағдайы жақсы екендігіне көз жеткізіп, сәбидің басынан бастап саусағының ұшына дейін тексеріп отырады.
Неонтолог сізге: - Баланың жағдай жайлы айтып;
- Қажетті сұрақтарыңызға жауап беріп;
- Балаға дұрыс қарау және емізу жайлы кеңестер айтып;
- Баланың әлсіз тұсы болса, емін жазып беруге міндетті.
1 айлық сәбиде болатын рефлекстер: Жыпылықтау рефлексі: Жарық жарқылына немесе жел есу баланың көзін ашып-жұмғыздырады;
Іздеу рефлексі: Сәбидің беті мен ернінің бұрышын сипаласа ол әрекет танытушыға басын бұрып, аузын аздап ашады. Бұл рефлекс анасы баласын емізгенде орын алады.
Ему рефлексі: Сәбидің ерні мен тіліне бірдеңе тисе ерні мен тілін қимылдатады. Балаға емшек бергенде бұл рекфлекс тоқтап, біраздан соң қайта басталады.
Жұту рефлексі: Аузына бірдеңе түссе – ол бірден жұтады. Бастапқыда жұту мен демалу процесстерін шатыстырып, жұтынғанда қақалып қалып жатады. Ананың құрсағында жатқанда жұтқан оттегісі аз болса да өзіне жеткілікті көлемде болады. Туған соң сәби көп оттегіні қажет етеді. Одан соң сәби бірітіндеп тез дем алып, оны асықпай шығарып және тамақ жұтуға үйренеді.
Алақан рефлексі: Баланың алақанының бас бармақ тұсын бассаңыз – нәресте жұдырығына иілген секілді болып,
аузын ашып, басын аздап төмен қарай иеді. Бұл әдісті балаға дәрі беру үшін қодансаңыз болады, алайда бұл рекфлекс тек 3 айлығына дейін жалғасады.
Ұстау рефлексі: Үлкен адам бір саусағын берсе, сәби оған жабысып, ұстап алады. Ғалымдардың зерттеуінше, бұл рекфлекс адамда маймылдар сияқты . Себебі, маймылдың балалары аналарынан қалмау үшін, олардың жүніне жабысып ұстап алады. Баланы емізу барысында бұл рефлекс күшейе түседі.
Эмрион рефлексі: Баладан 20-30 см қашықтықтағы столды ұрсаңыз ол бірден қос қолын айқастырып, екі аяғын жинап, арқасын бүгеді. Осылайша «қауіпсіз эмбрион» әдісіне көшеді.
