Әлемде мобильді құрылғыға құмартқандар көбейді. Кедейлік, әлеуметтік дағдарыс смартфон пайдалануға кедергі емес. Өйткені тұрмысы төмен елдердің өзі телефонға тәуелді, деп хабарлайды KYN.KZ ақпарат агенттігі 24kz-ке сілтеме жасап.

Қазір еңбектеген баладан еңкейген қарияға дейін телефонға құмар. Бәріне смартфон қолжетімді. Оны қолданушылар қатары кейінгі 5 жылда 5%-ға өскен. Әсіресе, жай телефон емес, смартфон сұраныстан түспей тұр. Жер шарындағы барлық ұялы телефонның 90%-ы дәл осы гаджеттің үлесінде. Мысалға, дамыған елдерде халықтың 75 пайызы смартфон ұстайды. Бұл тізімді Қытай бастап тұр. Кейінгі орынға Үндістан, АҚШ, Индонезия жайғасқан. Әлемдік нарықта былтыр мобильді құрылғылардың үлесі шамамен 8 %-ға өсті. 

Телефонға тәуелді жеткіншектер стресске бейім келеді

Телефонға телміріп, құрылғыға байланғандардың дені – жастар мен жасөспірімдер. Алтын уақытын алақандай құрылғыға жұмсаған жеткіншектер ересектерге қарағанда депрессия мен стресске бейім келеді. Ғалымдар күнделікті 5 сағат уақытын экран алдында өткізетін өрімдей жастың 2 сағат спортпен шұғылданған замандасына қарағанда психикалық денсаулығына зақым келетінін дәлелдеп отыр. Әр ата-ана баласының психикалық әл-ауқатын қорғау үшін физикалық белсенділікті ынталандырып, мобильді құрылғыны пайдалануға шектеу қоюы керек, – дейді мамандар. Әйтпесе, стресстің соңы суицидке дейін әкелуі әбден мүмкін.

Смартфонға тәуелділік баланың оқу үлгірімін төмендетеді

Смартфонды жиі пайдалану баланың оқу үлгірімін де төмендетеді. Миландағы Бикокк университетінің ғалымдары 6 мыңнан астам студентке зерттеу жүргізген. Нәтижесінде мобильді құрылғының оқушының оқу үлгіріміне теріс әсер ететінін анықтады. Зерттеу көрсеткендей, ата-аналардың тек 45%-ы ғана баласын бақылауда ұстайды. Сондай-ақ білім деңгейі жоғары ата-ана ғана саналы түрде баласын қадағалап отырады дейді.

- Баланың телефонға телмірген күйі әлеуметтік желіде қанша уақыт өткізгені емес, қанша жасынан бастағаны маңызды. Өйткені әлеуметтік желіні ерте қолдану баланың мұғалімді зейін салып тыңдап, дұрыс білім алуына, ортамен қарым-қатынас орнатуына кедергі жасайды, – делінген Бикокк университеті ғалымдарының зерттеуінде.

Әжетханада телефон пайдалану денсаулыққа зиян

Бала түгілі, ересектің өзі телефонмен тыныстап, смартфонмен сырласатын халге жетті. Қайда барса да, гаджеттен бір елі ажырамай, қолынан тастамайды. Тіпті, әжетханаға да алып кіреді. Ал оның денсаулыққа айтарлықтай зияны барын біле ме жұрт? Түрік ғалымдарының кейінгі зерттеуі телефонға шұқшиып бір жерде көп отыра беру геморрой тудыратынын анықтады. Одан бөлек омыртқаны қисайтып, арқа мен мойынға салмақ түсіреді. Сорақысы, уақытын әжетханада телефон қарап өткізу жақындарымен қарым-қатынасын тежейді. Мұндай мінез-құлық араны алшақтатып, жанжалды күшейтуі мүмкін. 

Сауда жасау кезінде смартфонға жиі қарау шығынға батырады 

Сауда жасау кезінде телефонды жиі қарамаған жөн. Әйтпесе көк тиынсыз қалуыңыз мүмкін. Британдық ғалымдар жүргізген кейінгі зерттеуге сүйенсек, шопинг кезінде смартфонмен алданған адам басқаға қарағанда 41%-ға көбірек ақша жаратады. Олардың айтуынша, жұрт смартфонға алаңдап жүріп қажетсіз заттар сатып алуы мүмкін. Смартфонның пайдасы да бар, зияны да жоқ емес. Бірақ зиянды тұсына мән беріп, қажет жерінде қолданған абзал болмақ.