Елімізде жақында уақыт белдеуі өзгереді: Денсаулық сақтау министрлігі үндеу жасады
- автор kyn.kz
- 12 ақпан, 2024
- 821
Денсаулық сақтау министрлігі уақыт белдеуінің өзгеруі денсаулыққа қалай әсер ететінін айтты, деп хабарлайды KYN.KZ ведомствоға сілтеме жасап.
Ведомствоның мәліметінше, бірыңғай уақыт белдеуін енгізу туралы көптеген пікірталас тудырған, бірақ адам денсаулығына әсер ету тұрғысынан биологиялық дұрыс уақыт белдеуі өте маңызды.
"Адам ағзасы тәулік бойы гормондардың әсеріне ұшырайды және іс жүзінде барлық сергу, ұйқы, белсенділік, стресс, қалпына келтіру процестері және жалпы организмнің жұмысы гормондардың түзілу уақыты мен деңгейіне тікелей байланысты", - деп түсіндірді министрлік өкілдері.
Гормондар түзілуінің тәуліктік циклі организмнің тәуліктік ырғақтарымен реттеледі, олар табиғи, күн уақытымен басталады және синхрондалады. Бұл процесс басқа сыртқы факторларға бағынбайды.
Гормондардың әсерінен организмнің уақтылы қалпына келуі, ұйқының сапасы, ояту және сергу кезеңдері, ақыл-ой белсенділігі, барлық осы процес белгілі бір гормондардың деңгейімен өте жақсы реттеледі және қатаң режим мен циклге ие.
Сондықтан физиологиялық функциялардың күнделікті ырғағы ең тұрақты болып саналады.
"Біздің әрқайсымыз мидың гипоталамус деп аталатын бөлігі басқаратын организмдегі биологиялық сағаттың рөлі қаншалықты маңызды екенін білеміз. Гипоталамус көру нервтерінен жарық пен қараңғылықтың өзгеруі туралы тікелей ақпарат алады және тәуліктік ырғақтың негізгі реттеушісі – мелатонин гормонын шығаруға жауап береді", - деп толықтырды ведомство мамандары.
Мелатонин, басқаша айтқандаұйқы гормоны– бұл біздің ішкі биологиялық сағаттарымызды іске қосу серіппесі. Ол басқа гормондардың (өсу гормоны, пролактин, кортизол) бөлінуін белсенді етеді немесе тежейді.
Өсу гормоны балалық және жасөспірімдік кезеңдегі дененің өсу процестерін анықтайды. Ересек кезеңде ол минералды заттардың, майдың, көмірсулардың, ақуыз алмасуының маңыздылығына ие болады және өте маңызды, қалқанша безі гормондарының бөлінуін, жүрек, бүйрек функцияларын, психологиялық жағдайды реттейді.
"Таңертең мелатонин концентрациясы төмендегеннен кейін кортизол көбірек болады, ол дене мен ақыл-ойды алдағы күннің белсенділігіне дайындайды (қан тамырларының тонусын жоғарылатады және бұл қысымның жоғарылауына әкеледі, жүректің жұмысын тездетеді, метаболизмді ынталандырады және т.б.)", - деп түсіндірді министрлік.
Қысқа мерзімде режимнің бұзылуы көбінесе иммунитеттің төмендеуіне, қатты шаршауға, ақыл-ой белсенділігі мен есте сақтау қабілетінің төмендеуіне және басқа да көптеген салдарға әкеледі.
"Табиғи емес уақыт белдеуінде ұзақ уақыт болғаннан кейін дене соған бейімделеді, бірақ денсаулыққа ауыр зардаптар әкеледі. Сондықтан сағаттық уақытқа жақын уақытты практикалық пайдалану ақылға қонымды және ең алдымен жас ұрпақтың денсаулығы үшін қажет", - деп түйіндеді ведомство.
Еске сала кетейік, еліміздің 15 өңірі 29 ақпаннан 1 наурызға қараған түні жергілікті уақытты бір сағатқа артқа жылжытады. Осылайша еліміз бірыңғай UTC+5 уақыт белдеуіне көшеді.