«786 400 теңге»: енді әлеуметтік желіде біреуді қорлағаныңыз үшін жауапқа тартылуыңыз мүмкін
- автор Томирис Тоныкөк
- 21 мамыр, 2025
- 50

Желіде біреуді қорлауға тыйым салынып ғана қоймай, сотты да болып кетуі мүмкін, деп хабарлайды KYN.KZ ақпарат агенттігі.
"ҚР Қылмыстық кодексінің 131-бабы қорлау, яғни бөтен адамның ар-намысы мен қадір-қасиетін әдепсіз түрде қорлау үшін жауапкершілікті көздейді. Ол 100 АЕК (2025 ж. 393 200 теңге) мөлшерінде айыппұл салуға немесе 1 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тартуға, не 1 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тартуға жазаланады", - деп түсіндірді ІІМ.
Егер қорлау көпшілік алдында орын алса, жаза қатаңырақ болады: 200 АЕК (2025 жылы 786 400 теңге) мөлшерінде айыппұл салу немесе сол мөлшерде түзеу жұмыстары немесе 180 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы қарастырылған.
Заңгер Данияр Байғабатовтың айтуынша, өз құқығыңызды қорғаудың бір жолы – моральдық шығынды өтеуді талап ету.
«Кез келген азамат өзінің ар-намысына тіл тигізетін сөздер айтылған деп есептесе, моральдық зиянды өндіру туралы талап арызбен сотқа жүгінуге құқылы. Моральдық зиян мөлшері азаматтың өз қалауы бойынша – бастан кешкен эмоциялар мен азаптарға байланысты субъективті түрде анықталады. Яғни, азамат моральдық зиян сомасын өзі бағалайды», – деп атап өтті заңгер.
Моральдық зиянды өндіру үшін қорлау фактісінің дәлелі қажет.
«Қорлау фактісінің таралғанын дәлелдеу керек – яғни, ақпараттың шын мәнінде таратылғанын көрсету қажет. Бұл, мысалы, әлеуметтік желілерден алынған скриншоттар, сондай-ақ бұл пікірді жазған немесе көпшілік алдында тіл тигізген адамның жеке басын анықтау болуы мүмкін. Жауапкер туралы мәліметтерсіз сотқа талап арыз беру мүмкін емес», – деп түсіндірді Байгабатов.
Интернеттегі қорлайтын пікірлердің авторын анықтау көбіне қиынға соғады. Мұндай жағдайда заңгер полицияға жүгінуге кеңес береді.
«Мұндай жағдайда құқық бұзушының жеке басы мен тұрған жерін анықтау үшін полицияға жүгініп, арыз беру қажет. Содан кейін барып талап арыз беруге болады. Бұл – құқықты қорғаудың бір тәсілі», – деді ол.
Заңгердің айтуынша, қорлау фактісі бойынша қылмыстық немесе әкімшілік жауапкершіліктің бар болуы кейінгі азаматтық сот процесін айтарлықтай жеңілдетуі мүмкін.
«Егер, мысалы, адам тиісті баптар бойынша жауапқа тартылса, онда оның кінәсін азаматтық сотта дәлелдеудің қажеті болмайды, өйткені ол соттың қаулысымен немесе үкімімен анықталады», – деп қорытындылады Данияр Байгабатов.